Rupert Spira

Beste mensen,
Inmiddels ben ik naar Rupert Spira geweest. De bijeenkomst was in een klein zaaltje, het Quakers huis, in Hampstead, Londen. Er waren hooguit 70 mensen. Dat was fijn want dat creëert een intieme sfeer, net als wij hebben tijdens de verenigingsavonden. Grappig detail: ik zat op de derde rij en een paar stoelen verder ging een mevrouw zitten. Ze had een folder in haar hand waar iemand naast haar naar keek. Wie stond er op die folder? Inderdaad Amma. De mevrouw zei: dat is mijn goeroe. Ik antwoordde: de mijne ook… In elk geval een teken dat Amma bij ons was. Maar goed, Rupert kwam binnen. En het werd stil in de zaal. De energie die je dan voelt in zo’n zaal kan ik alleen maar omschrijven als een soort veld. Alsof er een veld van stilte indaalt, of misschien is het beter om te zeggen, op komt. Alsof het naar voren komt. Want het was er natuurlijk al, alleen was het op de achtergrond. Hetzelfde veld had ik voorheen ook bij Eckhart Tolle ervaren, maar dan in een zaal met duizend mensen. De heer Spira is een nette Engelsman. Eigenlijk ziet hij er nogal Frans uit want hij heeft bruin krullerig haar en bruine ogen. Een bescheiden, zachtaardige man. Met een onnadrukkelijke maar open manier van doen. Hij kijkt met een vragende open blik om zich heen en gaat steeds weer even naar binnen in zijn stilte alvorens hij een antwoord geeft op vragen. Hij zat voor het publiek op een stoel, niet op een podium en keek eerst de zaal rond, keek iedereen even aan, sloot zijn ogen, vijf minuten stilte en begon toen te spreken. Dat duurde een kwartiertje en de rest van de tijd (anderhalf uur) mocht men vragen stellen en gaf hij antwoord. Het is onmogelijk om alles te vertellen maar hier volgt een klein deel van zijn stelling:

“Het is belangrijk dat wij alle aannames die wij niet uit directe eigen ervaring hebben meegemaakt terzijde schuiven. Dit soort aannames bevinden zich in onze geest en hebben daarom niets met ons zelf of de wereld te maken. Als we ons alleen maar bezig houden met onze eigen ervaringen, dan zullen we verbaasd staan te bemerken hoeveel van deze aannames en vooroordelen in feite niet meer dan overtuigingen zijn die we niet hard kunnen maken.  Alle ervaringen spelen zich in het hier en nu af, dat wil zeggen dat de aard van de Realiteit, zich in de intimiteit en de onmiddellijkheid van deze huidige ervaring moet bevinden.”

— met andere woorden, althans zo leg ik het uit: Wij mensen leven in een wereld van Dualiteit waarin alles uit tegenstellingen bestaat. Dag – nacht, goed – kwaad etc. We ervaren deze wereld via de 5 zintuigen. Die zijn een beperkt medium waar wij het mee moeten doen. Beperkt in vergelijking met bijvoorbeeld dieren: een hond ruikt meer dan wij, een adelaar ziet meer dan wij enzovoort. Dus dat houdt in dat de Realiteit van het universum, de ware aard van deze Realiteit door ons kan worden ervaren middels het instrument dat we hebben: ons lichaam met zintuigen, hart en denkhoofd. Dus wat zegt Spira hierboven: de ware aard van de Realiteit, en niet ons alledaagse leven waarin we niet stil staan bij wie we nu eigenlijk zijn en waar we nu eigenlijk deel van uitmaken, nee, de grondslag van het universum, de ware aard van de Realiteit bevindt zich pal voor onze neus, hier, nu, in deze ervaring. Of je nu een kop thee drinkt, de krant leest, de kat voert of dit stukje leest. Tijdens deze ervaring is het Veld van Bewustzijn, waarin wij leven, waaruit wij bestaan, logischerwijs direct aanwezig. —

“Ik, Puur Bewustzijn, is aanwezig en iets zoals, woorden, geluiden, een gevoel, zijn ook aanwezig. Puur Bewustzijn en het Bestaan, het Leven, zijn aanwezig in deze huidige ervaring, dus wat is de relatie tussen deze? Dat is de vraag. En die vraag beantwoorden we niet door een proces dat zich in ons denkhoofd afspeelt, dus niet door er over na te denken, net zo min als de blauwe lucht gecreëerd wordt door een gat in de wolken (want die blauwe lucht was er al, de wolken dreven er slechts voorbij).”

— met bovenstaande bedoelt Spira dat we er over na kunnen denken tot we een ons wegen, maar dat we het pas echt snappen als het kwartje valt.   Iemand stelde de volgende vraag: ‘Ook al begrijp ik wat u zegt en kan ik ook de stilte goed ervaren, heb ik toch de ervaring dat ik in dit lichaam en in dit hoofd zit. Kunt u hier iets over zeggen?’

Spira: “Ik zal je een voorbeeld geven. Jij heet John en je woont in Londen. Je ligt in bed en je droomt in je slaap. Tijdens de droom ben je in Amsterdam en staat op de Dam. Voor het gemak geven we je even een naam om het onderscheid tussen de wakkere John en de slapende John te maken dus jij die slaapt noemen we Rob. Je ziet dus de Dam vanuit jij in je slaap, te weten vanuit Rob. Ineens zie je een bekende, Tim, die op het Rokin loopt en je wilt naar hem toe. Tim ziet de Dam vanuit een heel ander perspectief dan jij, vanuit zijn eigen ogen. Jij ziet het vanuit de ogen van Rob. Dan wordt je wakker en je realiseert je dat dit niet meer dan een droom was.  Het zit dus zo: Puur Bewustzijn heeft een vorm aangenomen, een menselijke gedaante: John. Vanuit die vorm kan John de wereld zien, maar dat gebeurt alleen vanuit dat gelokaliseerde perspectief. Met andere woorden: jij ziet wat je kunt zien via jouw twee ogen. Maar er is nog een ander perspectief, dat wij mensen kunnen ervaren. En dat kun je gaan waarnemen op het moment dat je beseft dat de wereld die jij ziet met je twee zintuig-ogen, ook een droom is.”

Ik snapte wat hij bedoelde. In feite is het precies wat ik van Deepak Chopra heb geleerd. Er zijn verschillende niveaus van bewustzijn. Te weten:

1. Diepe slaap, dan ben je nog steeds bewust want als iemand je roept wordt je wakker.
2. Droomslaap zoals hierboven beschreven.
3. Waken, we zijn wakker en beleven onze dag.
4. Alpha niveau, het niveau waarop we ons bewust worden van onze ziel, dit kun je ervaren in de stilte van de natuur, de stilte bij een verlicht iemand zoals Tolle, Spira of Amma, of tijdens diepe meditatie. Hier kunnen we al synchroniciteit gaan ervaren.
5. Kosmisch bewustzijn, als de hersengolven van alpha naar theta golven zijn gegaan. Hier wordt onze intuïtie sterker, worden we ons bewust van gelokaliseerde en non- gelokaliseerde velden van intelligentie en worden we creatiever en hebben meer inzichten.
6. Goddelijk bewustzijn, dit is het niveau na theta, namelijk Delta hersengolven, een niveau van natuurlijke telepathie waarop we ons met alles verbonden voelen.
7. Eenheidsbewustzijn, oftewel Verlichting, het niveau waarop de waarnemer en het waargenomen een worden en de wereld een verlengstuk van ons gehele wezen wordt. In deze staat transcenderen we het leven en de dood en ervaren wonder na wonder aangezien onze pijnappelklier en hypofyse nu optimaal werken, dwz. hun volle potentieel benutten.

Dus dan komt natuurlijk de hamvraag. Hoe kom je daar? Volgens Rupert Spira is het zo dat we onze ervaringen niet te hoeven sturen. We hoeven dus niet in een klooster te  gaan zitten navelstaren tot we op een dag verlicht zijn. We hoeven alleen maar onze aandacht op ons ware ik te richten. Spira stelt voor: je focus van je ervaringen terugtrekken. Op een zachtaardige manier je aandacht naar binnen richten in plaats van naar buiten. Dus stel je bent aan het afwassen. Dan niet alleen maar op je kopjes en bordjes letten, maar jezelf tegelijk de vraag stellen:  Wie is de Ik die deze ervaring beleeft?  Boeiend, boeiend, boeiend. Ik lust er wel pap van. Ik hoop nog vaak naar Spira terug te kunnen, hij komt ook wel eens naar Nederland trouwens.

Nou mensen, volgens mij is dit stukje af.
Volgende Pariodiek weer verder.
Succes met naar binnen keren, Martine

(vervolg van vorige Pariodiek)

Nou mensen, van niemand bericht gekregen. Dus blijkbaar waren er geen Gerealiseerden die mij wilden verlichten. Geeft niets, ik zoek net zo makkelijk voort.
Overigens even een kleine rectificatie. Vorige keer noemde ik Tony Buzan. Erg grappige vergissing natuurlijk, Tony Buzan is die man van Mind-mapping en Snel-lezen. Ik bedoelde uiteraard Tony Parsons. Die Parsons is degene die radicaal is en in mijn ogen annoying (irritant).
Maar goed, nog altijd in het duister tastend hopend de lichtschakelaar te vinden, kwam ik op een site met heel veel interviews met Verlichten. Grotendeels Nederlanders nota bene, maar ook een stel buitenlanders hoor.
Maar het grappige was dat ik daar tussen al die fotootjes, een bekende zag. Namelijk JanKees Vergouw. Die zit nota bene hier op Haaldersbroek. Een aantal jaar geleden was ik bij hem naar yoga les geweest. En nu stond hij ook tussen de Verlichten. Dus ik hem beluisterd. Hij klonk precies als tijdens de yoga les. Hij geeft ook satsangs en daar kun je heen en hem van alles vragen. Zie www.jankeesvergouw.nl.

Wat mij is opgevallen in wat de meesten zeggen over die omschakeling die leidt tot het Eenheidsbewustzijn, is dat je er niet naar toe kunt werken. Je kunt niet iets doen om het te bereiken. Je kunt je (zoals ik) een ongeluk lezen, maar het zal de zaak absoluut niet bespoedigen. Je kunt je (zoals ik) urenlang in meditatie terug trekken. Heerlijk en goed voor je, maar het versnelt niet je gang naar verlichting.
Eckhart Tolle stelt voor dat je in plaats van je op je gedachten te focussen, je jezelf richt op de lege ruimte tussen je gedachten. Als je bijvoorbeeld naar een prachtige zonsondergang staat te kijken, dan kan het wel eens zo zijn dat je vergeet te denken. Die stilte, daarvan kun je je bewust worden en dan kun je in die stilte een bepaalde aanwezigheid ervaren. Niet dat er iemand staat of zo, maar dat je je bewust wordt van het feit dat je iets ervaart. En dat de ‘je’ niet jij, die persoon met die naam, is, maar iets groters en ondefinieerbaars.
Als die stilte en gedachteloosheid toch eens besmettelijk waren. Dan kon je gewoon bij een meester gaan zitten die het op je overdroeg. Er zijn er wel hoor in India. Ik las van ene vrouw uit Texas die zich Gangaji laat noemen, zij had via Papaji verlichting gekregen en geeft nu lezingen. Maar dat is maar weinigen gegeven.
Nu wil het geval dat ik zelf een bijzondere ervaring heb gehad. Er zijn maar twee helaasen aan verbonden: de eerste helaas: ik realiseerde het mij pas achteraf, en de tweede helaas: het duurde minder dan een minuut. Maar eerlijk is eerlijk: ik ben er dankbaar voor en ik weet ook dat het te herhalen is.

Waar en hoe dat dan was? Nou dat ga ik nu vertellen.
Het was bij Mother Meera. Het is niet omdat je een goeroe hebt, dat je dan niet meer naar andere mensen mag gaan luisteren. Al jarenlang wilde ik een keertje naar Mother Meera, want ik had gehoord dat de darshan bij haar in totale stilte plaats vindt. Dat spreekt mij heel erg aan. Waarschijnlijk omdat ik gestoord wordt van het gekakel in mijn gedachtenwereld. Maar het was er nog altijd niet van gekomen. En toen ik Amma als goeroe had gekregen dacht ik dat het afvalligheid was als ik naar Mother Meera zou gaan, tot ik dit jaar vanuit de Amma beweging in Nederland een mailing kreeg dat Mother Meera naar Nederland kwam en dat we dus voor darshan bij haar konden gaan. Toen dacht ik: hee dan is het zeker toch geen afvalligheid, dus ik schreef ons in. (Erik en Bob (zoonlief van 19) en ik).
Wij dus naar Voorschoten, want daar was het. We hadden een bepaalde tijd uitgekozen, 10 uur, omdat Mother een aantal keer die dag darshan zou geven en er in de zaal ruimte was voor 300 mensen. Je mocht dus gaan zitten en het wachten was op Mother. Om 10 uur kwam ze binnen lopen. Kleine Indiase vrouw, iedereen stond op, dus eerst zag ik haar niet lopen, gekleed in prachtige sari. Ze ging het podium op alwaar ze op een stoel ging zitten. Het was doodstil in de zaal. Vanaf het moment dat zij binnen kwam werd er geen woord meer gesproken. De mensen gingen per rij in het middenpad zitten op hun knieën. Drie mensen die voor darshan gingen hadden een plaats op het podium. Zodra Mother begon, ging de eerste naar haar toe. Zij legde haar handen op bepaalde punten op het hoofd van de persoon, liet haar handen daar even liggen. Haalde haar handen weg, waarna de persoon naar Moeder opkeek en zij de persoon diep in de ogen keek. Zodra zij haar ogen neersloeg, was de darshan voor die persoon afgelopen en was de volgende aan de beurt. Zo ging het een voor een, rij voor rij. Totale stilte. Moeder lachte niet, glimlachte niet, knipperde op een bepaalde manier met haar ogen tussen de darshangangers door en zat doodstil op die stoel. In de twee uur dat ik daar heb gezeten, is ze geen een keer gaan verzitten. Heeft niet gekucht, niets.
Afijn, op een gegeven moment, als je een tijdje hebt zitten kijken terwijl je op je beurt zit te wachten, dan kun je wel je ogen sluiten en gaan mediteren. Dus dat deed ik. Ik sloot mijn ogen en ervoer die volkomen stilte. Werkelijk een diepe stilte. We waren omgeven van mensen die al tig keer bij Mother Meera waren geweest en die dan ook een bepaalde manier van doen met elkaar hadden, en wij zaten daar nieuw tussen, maar die mensen gingen ook in diepe stilte tussendoor mediteren en dus was dat een natuurlijke zaak. Op een gegeven moment, had ik dan die bijzondere ervaring. Nog voor dat ik die hele darshan had gehad hoor. Het ging als volgt. Ik zat in de stilte en ik had maar een vraag aan Moeder: schakel svp die stoorzender in mijn gedachtenwereld uit. Dus ik zit daar en ineens heb ik de ervaring dat mijn gedachten als het ware naar achter werden gezogen, alsof je de stofzuiger mond onder aan je achterhoofd hangt en ineens – slurrrrrrrp – die gedachten
werden opgezogen en naar achter getrokken.
En wat toen over bleef was immens grote stilte, een ongelofelijk groot iets, wat ik nog nooit eerder had gevoeld of gezien en wat heerlijk was. Jammer genoeg van zeer korte duur. Ik neem aan dat dit kwam omdat mijn gedachtewereld zich niet zo maar op liet zuigen en zo snel mogelijk terugvocht om mijn aandacht.
Later gingen we voor darshan, waarbij ik niet iets heel speciaals ervoer. En toen ik thuis was realiseerde ik mij ineens dat ik die ervaring van uitschakelen van gedachten had gehad. Hoera! en hmpff tegelijk, want het is alsof je ontzettende trek hebt in een koekje en als je dat krijgt, er iemand tegen je begint te praten waardoor je niet let op je koekje en als het op is ineens denkt: krijg nou wat: ik heb dat hele koekje niet geproefd!
Dus sindsdien wil ik weer naar Mother Meera. Die op dit moment in Amerika toert dus helaas, maar ze komt weer terug dus zodra mogelijk ga ik nog eens heen. Intussen bereiden we ons voor op Amma’s komst 23, 24 en 25 oktober. Ik heb me voorgenomen om Amma ook te vragen om mijn gedachten op te zuigen. Maar bij Amma is nooit stilte vanwege de enorme toevloed van mensen, de bhajans en het feit dat het daar gewoon anders toe gaat. Ook geweldig hoor.
Intussen lieve mensen, ga ik naar een lezing van Rupert Spira, een Engelsman die Gerealiseerd is en waar ik hopelijk een vraag kan stellen. Dus daarover zal ik jullie, indien noemenswaard, zeker de volgende keer inlichten. Als je zin hebt om nu eens naar een echte spirituele bijeenkomst te gaan die ook nog eens geen geld kost. Kom dan dit jaar eens naar Amma in Houten. Je kunt er met de auto of de trein naar toe en met een bus of shuttle busje verder. Het is een uurtje van ons vandaan.
Spiri-groeten van Martine
commentaar of op of aanmerkingen: martineclausen@gmail.com

Een van de Tarot kaarten in de Osho Zen Tarot is ‘Travelling’ – reizen. Het plaatje op de kaart toont een bergachtig landschap met een meanderend pad waarop piepklein een figuurtje te zien is. Een zonnetje aan de horizon. De kaart duidt aan dat ieder mensenleven een persoonlijke reis is. Als je van boven zou kunnen kijken naar de route, dan zou je ook duidelijk een richting kunnen zien, een lijn, maar ook allerlei zijpaden en paadjes die de reiziger in kan slaan om uiteindelijk weer op de hoofdlijn, het levenspad dat onherroepelijk ergens toe leidt, terug te komen.
Zo kunnen we dus ons leven bezien. We kunnen pogen er boven te hangen en de route te bekijken. Dan kunnen we inzien dat we soms een beetje zijn afgeweken, en soms in een rechte lijn zijn gelopen. Waar naar toe? Tja, dat hangt er van af wat je doel is. Wat mij opvalt is dat er vaak op mijn lijntje dingen zijn aangereikt. Alsof er kleine richtingaanwijzers stonden. Van die mooie paaltjes met een bordje erop: Erik, Deepak Chopra, Amma, Meditatie, Wandelpad, Vereniging voor Parapsychologie, Frankrijk, Engeland, Wereldse genoegens, Onthechting. Zomaar een heel aantal bordjes die ik op mijn pad ben tegengekomen en waarvan sommige steeds terugkomen. Soms met de twee richtingen: links af wereldse verlangens en rechtsaf spirituele ontwikkeling.
Wanneer ben je een spiritueel zoeker? Als je je bezig houdt met de diepere betekenis van het leven? Als je ergens een knagend gevoel hebt dat zegt dat er daar buiten dat ego iets groters is, iets mooiers dan wat je tot nog toe ooit ervaren hebt? Als je ongedurig bent en in je gedachtestroom verdwaalt? Misschien heeft ieder mens zo zijn eigen reden om zich spiritueel zoeker te noemen. Dat doet er minder toe. De vraag: wat hoopt die zoeker dan te vinden is relevanter. Volgens Ramesh Balsekar is dat voor alle spiritueel zoekenden gelijk: totale innerlijke rust. Peace of Mind. De vredige staat van puur zijn, onverstoord door de uitputtende eisen en kletspraat van het ego.
Een aantal jaren geleden kwam ik via via in aanraking met Advaita Vedanta. Een boodschapper van het universum bracht het onder mijn aandacht. Dus ik ging mij daar in verdiepen, want de boodschapper was een goede vriend die ook zeer noest bezig was zich op het spirituele pad in van alles onder te dompelen. Er was een lezing van Andrew Cohen in de Beurs van Berlage, dus ik heen. Ik kan mij nu alleen nog herinneren dat ik verbaasd was over hoe die Cohen er uit zag als een moderne snelle zakenman. En dat hij een snelle geest had en intellectueel vertelde over Advaita. Aangezien ik ook nogal goed in mijn intellect kan toeven, sprak het mij wel aan, maar ergens had ik ook een innerlijk stemmetje dat zei: er ontbreekt hier iets. Indertijd kon ik daar de vinger niet op leggen. (achteraf denk ik: het voelde niet warm, groot verschil met Amma)
Later had ik een keer op een opleiding die ik toen volgde een seminar van een gastspreker. Die man heette van zijn voornaam Advaita! Hij gaf les in het samenstellen van creatieve workshops voor het bedrijfsleven of zo. Ik weet zijn achternaam niet meer maar het was iets van Advaita de Wit of zo. Dat stond wel komisch. Toen dacht ik weer, o ja, die Advaita, daar ben ik een beetje van afgedwaald. Dat kwam ook omdat ik naar
een lezing van Tony Buzan was geweest. Ook een westers Advaita leraar. Van zijn
lezing kwam ik ronduit gefrustreerd, om niet te zeggen verontwaardigd vandaan. Iedere keer als iemand een vraag stelde zoals bijvoorbeeld : ‘Ik begrijp dat u zegt…” Dan viel
hij de vraagsteller in de reden en zei iets als: ‘ Welke Ik? Er bestaat geen ik. En ook
geen U.” En een lol dat hij had. Ik ergerde me groen, want niemand kon een vraag stellen. Maar Tony leek zich kostelijk te vermaken.
Ik geloof dat ik toen een beetje terug begon te komen van die stroming.
Achteraf bedenk ik mij: ik was zeker op mijn levenspad een zijweg in geslagen waar ik eigenlijk nog niet aan toe was. Of misschien was mijn ego nog 100% te groot, in vergelijking met vandaag 99% te groot.
In elk geval ben ik nu in een fase dat het fenomeen Verlichting mij uitermate intrigeert. En grappig genoeg zijn er dan ook weer boodschappers die van alles aanreiken.
Het begon met het boek ‘Ik Ben’ van Sri Nissargadatta Maharaj. Een enorme dikke pil. Dat kwam ik op een marktje in Zuid Frankrijk tegen. Ik had het al jaren willen hebben maar was te knierterig. Nu sprong het eruit op de marktstal met tweedehands boeken. Het was dan ook knal oranje. Ik pakte het en stond te glunderen. De man van de stal zei: ken je het? Ik zei ik heb er over gehoord en ik wil het. Hij zei je mag het hebben voor 20 euro. Geweldig. Hij verkocht verder van alles hoor, dit was het enige spirituele boek. Ik was dolblij. Het lezen van dit boek maakte dat Verlichting mij nog veel meer ging intrigeren. Er komen dan ook allerlei vragen op en die zou ik dan dolgraag willen stellen, maar ja, telkens als ik zo’n verlichte geest ontdek, zijn ze al overgegaan voordat ik me naar hen toe kan spoeden. Gelukkig is er het internet en youtube. Ramesh Balsekar, ik had natuurlijk eerst ook nog nooit van hem gehoord, maar dat is het nu juist, boodschappers dragen richtingaanwijzers aan. De naam Balsekar las ik in een boek van Joe Vitale (over Ho’oponopono) en ik dacht: effe opzoeken. Nou, op youtube staat een interview met Balsekar. Interessant hoor, maar ook soms lastig. Zo zegt hij dat er geen personen bestaan, we zijn namelijk bewustzijn die een vorm hebben aangenomen (een lichaam). Die vorm is niets anders dan een object, net als onze mind een object is. Maar om die vorm te ervaren is daar bewustzijn dat in die vorm aanwezig is en als wij ons daar op gaan richten dan gaan we inzien dat de wereld zoals wij die met onze zintuigen ervaren, niet de realiteit is maar een projectie. Dat is intellectueel goed te begrijpen, maar vervolgens zei hij dat er dus ook niemand is om te reïncarneren. Reïncarnatie is daarom niets anders dan bewustzijn dat weer een nieuwe levensvorm aanneemt. Maar tevens zegt hij dat het vele levens kan vergen om verlichting te bereiken. Dat snap ik dan niet omdat dat wijst op een continuïteit in de vorm van een deel individuele ziel die zich ontwikkelt door vele levens heen. Dus lieve Pariodiek lezer, ingewikkeld!
Maar, goed, ik ben er druk op aan het kauwen. Volgende keer kom ik er op terug. Met Jean Klein en Tolle. Maar mochten er onder de lezers dezes zielen zijn die mij met betrekking tot bovenstaande kunnen verlichten, dan houd ik mij ten zeerste aanbevolen! Ten slotte lopen jullie ook allemaal op je prachtige levenspad en wie weet zijn jullie allang de afslag Verlichting ingeslagen….
Martine Clausen, wandelend, peinzend en puzzelend.

Stel je voor: een gezellige plattelandskeuken met veel licht, planken aan de muur met een verzameling theepotjes, een tafel overdwars vanwege de vreemdsoortige scheef uitgerekte ruit-achtige vorm van de keuken, met 4 mensen aan tafel aan het ontbijt.

Twee heren: een vader en een zoon. Vader 60, zoon 30, een vriendinnetje van de zoon uit Nieuw-Zeeland van rond de 32 en ik. Het tafereel spelt zich af in een klein dorpje in Devon, Engeland alwaar ik aan de wandel ben en nu even bij deze vrienden langs op visite. De zoon heeft een druk leven in Londen en zijn vriendinnetje heeft een goede baan als consultant in Singapore en is een paar weken in Engeland.

`Op de terugweg naar Londen gaan we naar Stonehenge.’ deelt zoon Steve mee. `Ken je dat?’ vraagt hij mij ogenschijnlijk belangstellend. Ik bevestig dat ik Stonehenge ken en ook bezocht heb, een aantal keren.
`Ik hoor dat het niet meer zo is dat je tussen de stenen door kunt lopen, maar Jane wil het graag zien, dus gaan we heen.’ Ik vraag of ze belangstelling heeft voor de ervaring van tussen de stenen doorlopen.’
`Yis, zegt Jane met haar Nieuw-Zeelands accent, dat lijkt me neat.’ Ik leg uit dat ze dan misschien op weg naar Stonehenge eerst nog even langs Avebury kunnen gaan. Daar heb je stenencirkels waar je gewoon nog door kunt lopen.

`En wie weet zijn er inmiddels al wel graancirkels gesignaleerd, kunnen jullie daar ook heen.’
‘Graancirkels?’
‘Ja, graancirkels.’

Jane vraagt wat dat zijn en Steve legt lacherig uit dat graancirkels midden in de nacht door een stel boeren heel stiekempjes worden aangelegd en dat er allerlei mafketels zijn die geloven dat het buitenaardse wezens zijn die met hun ufo’s hierheen komen met een boodschap. Ik houd me op de vlakte maar vraag aan hem hoe hij zo zeker weet dat deze cirkels door boeren worden aangelegd.

`Nou, dat is heel eenvoudig. Als er buitenaardse wezens bestaan die ons een boodschap willen sturen, dan kunnen ze toch gewoon e-mailen? Waarom moet het via ingewikkelde codes die niemand snapt en dat al jaren lang?’
Ik leg uit dat er wetenschappers zijn die al jaren het fenomeen graancirkels bestuderen en dat allerlei onderzoek uitwijst dat het voor mensenhanden onmogelijk is om midden in de nacht, in het donker, ongemerkt een volledig symmetrische tekening in graan te maken, zonder enig spoor door het graan naar de cirkel achter te laten, zonder het graan te knakken. Vooral omdat de cirkels zulke grote oppervlakken beslaan. Ondertussen zoek ik op een ipad even graancirkels op en laat de plaatjes ervan aan Jane zien.
Bewonderend gaat ze door de foto’s, de ene cirkel is nog mooier dan de andere. Steve legt uit dat ze ‘dat natuurlijk met een soort touw doen en inmiddels al jaren ervaring hebben.’

Het is duidelijk dat Steve alles van graancirkels weet en ik een ongelofelijke zwever ben die lichtgelovig is en dus doe ik er verder het zwijgen toe.
Steve’s vader doet een duit in het zakje en vertelt dat hij zelf ooit een keertje door zo een cirkel heeft gelopen en dat je van het ene eind niet eens het andere eind kunt zien dus dat het nogal lastig hard te maken is dat mensenhanden een cirkel kunnen maken zonder het graan te kneuzen en geen spoor achter laten.

Ik ga afwassen. Ondertussen bedenk ik mij dat er van alles bestaat op onze planeet. Mensen die geloven in graancirkels door aliens, mensen die geloven in graancirkels door boeren. Mensen die geïnteresseerd zijn in de gedachten van anderen en mensen die een vastgestelde mening hebben en die voor waarheid aannemen waardoor ze niet naar andere mensen hun standpunten kunnen luisteren.

Ik realiseer mij dat ik ook in heel veel dingen geloof. Dat ik de dingen die ik geloof voor waar houd. Dat het vanuit het standpunt van iemand anders wel eens heel onwaar kan lijken die dingen waar ik in geloof.
Ik besluit om voortaan te geloven in de vrijheid om te geloven waarin men maar wil geloven. Ik besluit om niet meer te proberen anderen over te halen tot dat wat ik geloof.
Als men aan mij vraagt wat ik ergens van denk, dan zal ik dat gematigd ventileren, afhankelijk van de kwaliteit van luisteren van mijn toehoorder.
Ik geloof niet meer in de waarheid. Ik geloof in ieders waarheid. Ieder zijn eigen waarheid vanuit het standpunt van waaruit ze kijken.

Een paar dagen later hoor ik dat Steve en Jane toch maar direct doorgereden waren naar Stonehenge. Avebury hadden ze overgeslagen. Mijn eerste reactie is “wat zonde van de gelegenheid, ze waren er zo dichtbij”, maar dan denk ik: “ik vind het zonde. Zij vinden het prima”. En dat is prima.

Martine Clausen, lerend het standpunt van de ander te eren.

Onlangs was ik een paar dagen naar Brussel met mijn moeder. Ze is inmiddels 76 hetgeen toch al als een hele leeftijd klinkt. Vroeger werd je op die leeftijd bekeken als ‘bejaard’, maar het woord bejaarde is op haar toch echt niet van toepassing. Ze ziet er fitter uit dan menig 60 jarige en samen met mijn vader wandelt en fietst ze dagelijks, meestal ’s morgens en vaak ’s middags weer.
Het was heel fijn om een keer alleen op stap te gaan met Mama. We gingen met de trein en verbleven in het appartement van een goede vriend, kortom de omstandigheden waren perfect voor quality time. Gezamenlijk kozen we uit wat we gingen bezoeken. Musea, parken, bezienswaardigheden, zeer genoeglijk met benenwagen en tram bereikbaar. We aten in gezellige tentjes en een aantal keer waande Mama zich in Parijs waardoor de uitstap nog ‘vakantie-achtiger’ werd.
Op een avond, na weer een pittig dagje waardigheden bezien, waren we moe. We zaten gezellig bij elkaar in het luxe appartement dat vol stond met boeken en al dan niet geërfde snuisterijen van deftig allooi. Het gesprek meanderde van onderwerp naar onderwerp en ineens hadden we het over vroeger. Hoe we op een bepaald moment met de auto (rood Renaultje 4) naar Frankrijk op vakantie gingen. Mama liet zich ontvallen dat ze kamperen altijd vreselijk had gevonden en ik was verbaasd, aangezien we vanaf mijn tiende jaar elk jaar gingen kamperen. Het leek mij vreselijk om elk jaar iets te doen waar je zo tegen op zag en dat dan ook nog minstens drie weken vol moest houden voor je weer naar huis mocht. Afijn, ik vroeg natuurlijk waarom zij dan zo’n hekel aan kamperen had en ze zei dat ze het gewoon niet leuk vond met al die mensen om haar heen, gedeelde toiletten en soms nog hele vieze ook. Vooral vroeger was dat inderdaad nogal eens aan de orde in Frankrijk. Maar goed, Mama ging even een kopje thee inschenken, maar kwam ineens terug. Ze keek angstig.
‘Ik moet je iets vertellen. Ik ben niet eerlijk tegen je geweest.’ Ze keek zo bang dat ik opsprong. ‘Wat is er dan Mam, doe maar rustig aan hoor.’ Ze stond te trillen terwijl ze mij vertelde waarom ze zo een hekel had gehad aan kamperen. Ze vertelde mij een geheim dat zij haar hele leven al bij zich had gedragen en nog nooit aan iemand had kunnen vertellen. Uit angst, uit schaamte. Ik luisterde tot ze was uitgepraat. We stonden op een meter afstand van elkaar en keken elkaar aan. Toen ze klaar was met praten liep ik op haar toe en hield haar vast. Ze beefde en huilde een beetje. Ik aaide geruststellend over haar rug.
Het was een ongelofelijk intiem moment. Terwijl ik het met haar beleefde kon ik tegelijkertijd inzien hoe belangrijk dit voor haar was, en hoe belangrijk mijn reactie was. Ik maakte haar duidelijk dat schaamte niet gek was. Dat het trauma dat ze als meisje van 7 tijdens de oorlog had opgelopen, in haar was vastgeklonken en nog altijd in haar onderbewuste sterk aanwezig was. Ook al was zij zich tevens van het trauma bewust, anders kon ze het niet vertellen. Ze begreep ook de impact op haar leven. 69 jaar in je eentje bang zijn en je schamen. Ze liet mij beloven het tegen niemand te zeggen, ook niet tegen mijn vader. Natuurlijk beloofde ik dat. Ondanks de emotionele zwaarte van het moment, was ze zeer opgelucht dat ze het had verteld. ‘Ik voel me alsof er een gewicht van mijn schouders is,’ zei ze.
Dat kon ik maar al te goed begrijpen. Ik heb mijn beroep als counsellor altijd ervaren dat alleen al het feit dat mensen hun verhaal kunnen vertellen, louterend werkt. Ik zei wel tegen Mama dat het mogelijk was dat, nu ze het verteld had, er nog wel wat emotie vrij zou komen. Dat begreep ze. En toen zei ik tegen haar hoe vreselijk moedig ik haar vond. Dát ze het verteld had. Ze keek me verbaasd aan. Zo had zij het niet bekeken. Ze had zichzelf altijd veroordeeld omdat ze het niet kon vertellen. Ik overtuigde haar van het tegendeel. Maakte haar duidelijk dat ze noch maar een kind was geweest, zij had niets verkeerd gedaan, alleen iets meegemaakt waar ze getraumatiseerd door was geraakt.
Onverwerkte trauma’s blijven je hele leven in je systeem zitten. Vaak is het zo dat naar mate mensen ouder worden, ze meer last krijgen van die oude trauma’s. Het is nooit, maar dan ook nooit te laat om er met iemand over te praten. Al is het met de huisarts. Ik kwam gister even bij Mama. Ze fluisterde in mijn oor dat ze alles aan het opschrijven is. Ik vroeg of ik het mocht lezen als ze het af heeft. Ze glimlachte en knikte. Ik ben blij dat ze het mij verteld heeft. Zo kan ik recht doen aan haar verdriet door er voor haar te zijn. Zij kan het met mij delen.
We hoeven het allemaal niet alleen te doen, mensen. Dat is de bedoeling niet van het mens zijn. Ik voel me dankbaar, want als we die avond in Brussel niet moe waren geweest en thuis waren gebleven, dan waren we misschien naar de film gegaan. Dan had deze gelegenheid zich niet voor gedaan. Misschien was het er dan nooit van gekomen.

Martine Clausen, trots op haar moeder.